თქვენ არ ეცნობით კონსტიტუციური სარჩელის/წარდგინების სრულ ვერსიას. სრული ვერსიის სანახავად, გთხოვთ, ვერტიკალური მენიუდან ჩამოტვირთოთ მიმაგრებული დოკუმენტი

1. სადავო ნორმატიული აქტ(ებ)ი

ა. საქართველოს ორგანული კანონი ,,საერთო სასამართლოების შესახებ“

2. სასარჩელო მოთხოვნა

3. საკონსტიტუციო სასამართლოსათვის მიმართვის სამართლებრივი საფუძვლები

კონსტიტუციის 31-ე მუხლი და მე-60 მუხლის მე-4 პუნქტის „ა“ ქვეპუნქტი.

“საქართველოს საკონსტიტუციოს სასამართლოს შესახებ” ორგანული კანონის მე-19

მუხლის 1-ლი პუნქტის “ე” ქვეპუნქტი, 31-ე და 31¹ მუხლები, 39-ე მუხლის 1-ლი პუნქტის ,,ა” ქვეპუნქტი.

4. განმარტებები სადავო ნორმ(ებ)ის არსებითად განსახილველად მიღებასთან დაკავშირებით

- წარმოდგენილი კონსტიტუციური სარჩელი, ფორმითა და შინაარსით შეესაბამება „საკონსტიტუციო სასამართლოს შესახებ“ საქართველოს ორგანული კანონის 31¹ მუხლის მოთხოვნებს;

- სარჩელი ფორმალურად გამართულია და შეიცავს კანონით სავალდებულო ყველა რეკვიზიტს;

- სარჩელი შეტანილია უფლებამოსილი პირის მიერ, კერძოდ, საკითხი ეხება საქართველოს ნებისმიერი მოქალაქის უფლებას მიიღოს სასამართლოს მიერ ღია საჯარო სხდომაზე მიღებული გადაწყვეტილების ტექსტი პირების ვინაობის დაფარვის გარეშე.

- სარჩელში მითითებული საკითხი არის საკონსტიტუციო სასამართლოს განსჯადი;

- სარჩელში მითითებული საკითხი არ არის გადაწყვეტილი საკონსტიტუციო სასამართლოს მიერ;

- სარჩელში მითითებული საკითხი რეგულირდება კონსტიტუციის მე-17 მუხლის მე-2 პუნქტითა და მე-18 მუხლის მე-2 პუნქტით;

- სადავო კანონქვემდებარე ნორმატიული აქტის კონსტიტუციურობაზე სრულფასოვანი მსჯელობა შესაძლებელია ნორმატიული აქტების იერარქიაში მასზე მაღლა მდგომი იმ ნორმატიული აქტის კონსტიტუციურობაზე მსჯელობის გარეშე, რომელიც კონსტიტუციური სარჩელით გასაჩივრებული არ არის;

- კანონით არ არის დადგენილი სასარჩელო ხანდაზმულობის ვადა აღნიშნული ტიპის დავისათვის.

5. მოთხოვნის არსი და დასაბუთება

აღნიშნული სადავო ნორმა ეხება ღია სასამართლო სხდომაზე მიღებული გადაწყვეტილების სრულ დეპერსონალიზებას. ,,საერთო სასამართლოების შესახებ“ საქართველოს ორგანული კანონის მე-13 მუხლის 3¹ ნაწილის ,,ა“ ქვეპუნქტის მიხედვით, სასამართლო გადაწყვეტილების ტექსტის სრული დეპერსონალიზება ხდება და მასში პირის ვინაობის დაფარვაც იგულისხმება.

ინფორმაცია, რომელიც იფარება ღია სხდომაზე ისედაც ხელმისაწვდომია მესამე პირებისათვის, აქედან გამომდინარე მისი დაფარვა აზრს მოკლებულია.

ინფორმაციის თავისუფლება საქართველოს კონსტიტუციით დაცული სიკეთეა. იგი ინფორმაციის თავისუფლების უზრუნველყოფის მეტ გარანტიას იძლევა და სახელმწიფოს აკისრებს არა მხოლოდ ნეგატიურ ვალდებულებას, ხელი არ შეუშალოს პიროვნებას ინფორმაციის მიღებაში, არამედ პოზიტიურ ვალდებულებას, გასცეს მის ხელთ არსებული ინფორმაცია. საქართველოს კონსტიტუცია მხოლოდ იმ შემთხვევაში ზღუდავს აღნიშნულ უფლებას, თუ მოთხოვნილი ინფორმაცია შეიცავს სახელმწიფო, პროფესიულ ან კომერციულ საიდუმლოებას (საქართველოს საკონსტიტუციო სასამართლოს 2006 წლის 14 ივლისის #2/3/364 გადაწყვეტილება).

გადაწყვეტილების საქვეყნოობა და საჯაროობა ნიშნავს, არა მხოლოდ პროცესზე ფიზიკურად დასწრებას, არამედ ასევე, პირის უფლებას გამოტანილ გადაწყვეტილებაზე ჰქონდეს მატერიელური სახით სრული და ჯეროვანი წვდომა. დაუსაბუთებელია, თუ რატომ შეიძლება დაიფაროს ინფორმაცია, რომელიც ღია პროცესზე არის განხილული. საჯაროობის პრინციპს არღვევს სწორედ ის ფაქტი, რომ გადაწყვეტილება არ არის ხელმისაწვდომი სხვა მესამე პირებისათვის. სხდომის საჯაროობა კი მიზნად ისახავს მესამე პირების ინფორმირებას მართლმსაჯულების განხორციელების პროცესის შესახებ. პროცესის საჯაროობა თავის მხრივ, ხელს უწყობს მართლსამჯულების გამჭვირვალობას. აღნიშნული კი დემოკრატიული სახელმწიფოს პრინციპის შემადგენელი ნაწილია.

სადავო ნორმით და მისი პრაქტიკაში გამოყენებით იზღუდება ინფორმაციის თავისუფლების უფლება. ბუნებრივია, ამ უფლებას უპირისპირდება პირადი ცხოვრების ხელშეუხებლობის უფლება და პერსონალური მონაცემების დაცვის ინტერესი, თუმცა თითოეული შემთხვევა უნდა გადაწყდეს ინდივიდუალურად. ამ შემთხვევაში კანონმდებლობა უნდა იძლეოდეს დისკრეციას ან დეტალურ რეგულირებას თუ რა შემთხვევაში არის სავალდებულო სასამართლო გადაწყვეტილებებში პერსონალური მონაცემების დაფარვა.

საერთაშორისო მიდგომების მიხედვით, დოკუმენტზე ინფორმაციის მიღების უფლება იმდენად ფართოა, რამდენადაც ეს შესაძლებელია. ცხადია, გამჭვირვალობასაც აქვს საზღვრები. იგი დამოკიდებულია ინტერესთა შეპირისპირების პრინციპზე - როცა ინფორმაციის გამჟღავნება დააზიანებს კონკრეტულ საჯარო ან კერძო ინტერესს. ინფორმაციაზე წვდომის შეზღუდვები უნდა დადგინდეს ინდივიდუალურ შემთხვევებში. შეზღუდვა ასევე შეიძლება იყოს დროებითი და მოქმედებდეს იმ დრომდე, სანამ ეს გამართლებულია.

დიდ ბრიტანეთში საქმეში Scott v Scott [4] 15 Scott v Scott [1913] AC 417, 463 (Lord Atkinson) qtd.] დადგინდა კონსტიტუციური მნიშვნელობის ზოგადი პრინციპი - მართლმსაჯულება უნდა განხორციელდეს ღიად, გამჭვირვალედ. მხოლოდ განსაკუთრებულ შემთხვევებში უნდა იქნეს დაცული საიდუმლოება, როდესაც თავად საქმის შინაარსი მოითხოვს გასაიდუმლოებას.

ყოველივე ზემოთთქმულიდან გამომდინარე, აღნიშნული სადავო ნორმის ,,ა“ ქვეპუნქტის პირველი ნაწილი, რომელიც პირის ვინაობის დაფარვას გულისხმობს არაკონსტიტუციურად უნდა იქნეს ცნობილი.

6. კონსტიტუციური სარჩელით/წარდგინებით დაყენებული შუამდგომლობები

შუამდგომლობა სადავო ნორმის მოქმედების შეჩერების თაობაზე: არა

შუამდგომლობა პერსონალური მონაცემების დაფარვაზე: არა

შუამდგომლობა მოწმის/ექსპერტის/სპეციალისტის მოწვევაზე: არა

შუამდგომლობა/მოთხოვნა საქმის ზეპირი მოსმენის გარეშე განხილვის თაობაზე: არა

კანონმდებლობით გათვალისწინებული სხვა სახის შუამდგომლობა: არა